Kamu kurum ve kuruluşları hariç olmak üzere ondan az çalışanı bulunanlardan, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerine, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesi için sağlanacak desteğin usul ve esaslarını belirleyen Yönetmelik 24.12.2013 günü Resmi Gazete’de yayımlandı. 01.01.2013 günü yürürlüğe girecek.
Kapsama giren işverenlerce destekten yararlanmak için başvuru yapılacak. Başvuru ve ödeme ile ilgili uygulamaya ilişkin diğer hususlar bakanlığın uygun görüşü doğrultusunda Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından belirlenecek.
Yönetmelik kapsamındaki işyerleri, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili destek hizmetlerini 29/12/2012 tarihli ve 28512 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği uyarınca hizmet sunucusundan alacaklar.
İşverenler, iş sağlığı ve güvenliği hizmeti vermek üzere Genel Müdürlük tarafından yetkilendirilmiş kişi, kurum veya kuruluşlarından İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmeti’ni alabilecekler.
Destekten yararlanacak işyerlerinin tespitinde, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından tescil edilmiş işyeri kayıtları esas alınacak. Destekten Türkiye genelinde ondan az çalışanı bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin işverenleri faydalanabilecek ve Türkiye genelinde tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalıştırılan toplam sigortalı sayısı esas alınacak. İşverenden iş alan alt işverenlerce çalıştırılan sigortalılar da toplam çalışan sayısına ilave edilecek.
Yönetmeliğe göre, işyerinde çeşitli nedenlerle ay içinde çalışması bulunmayan ve ücret ödenmeyen sigortalılar toplam çalışan sayısına dahil edilecek. Ay içinde işe giren veya işten çıkan sigortalılar da sigortalı sayısına dahil edilecek.
Mesleki Eğitim Kanunu’nda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler çalışan sayısının tespitinde dikkate alınmayacak.
İşyerinin, İSG-KATİP’e kayıtlı onaylanmış ve devam eden iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin verilmesine ilişkin, hizmet sunucusu ile yapılmış bir sözleşmesinin olması şart.
10’dan az çalışanı bulunan işverenlere sağlanacak iş sağlığı ve güvenliği hizmet bedelleri işyerinin tehlike sınıfı ve kuruma bildirilen sigortalı sayısı ile sigortalıların çalıştıkları gün sayısı esas alınarak her bir işyeri için ayrı ayrı tespit edilecek.
Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için sağlanacak iş sağlığı ve güvenliği hizmet bedelinin sigortalı başına günlük miktarı 16 yaşından büyük sigortalılar için belirlenen prime esas kazanç alt sınırının günlük tutarının sırasıyla yüzde 1,4 ve yüzde1,6’sıdır.
Belirlenecek yeni asgari ücrete göre çalışan başına ayda yaklaşık 18 TL ödeneceği görülüyor.
Bu İSG desteğinin yeterli olmayacağı ortada. Bu yıl 30TL ye risk değerlendirmesi ve eğitimleri veren OSGB’ler ve uzmanları gördük. Bu kişiler yine küçük esnafa, onların örgütleri ve muhasebecileri üzerinden ulaşacaklar.
Ek bir ücret almadan ‘İSG hizmetinizi verebiliriz’ diyecekler. Yani mevzuatın istediği hizmeti tam olarak vermeden SGK’dan parayı alacaklar, İşveren de bir denetim ve ölümlü bir iş kazası ile karşılaştığında işin gerçeğini öğrenecek. İşverenin İSG hizmetlerini dışarıdan almış olmasının işveren sorumluluğunu etkilemediğini o gün öğrenecek.
Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıftaki bir işyerinin işvereni, kendisinin ve çalışanlarının içinde tehlike sınıfına uygun İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ile diğer sağlık personeli var ise bir sorun yok.
Eğer bu hizmetleri dışarıdan alacak ise, Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri’nden hizmetin tamamını veya bir kısmını alacak ve yönetmelikte belirlenen desteği Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan alacak.
On yıldır tartışılan İSG hizmetlerini kimlerin nasıl verecekleri 21 Aralık’ta yapılan sınavla son bulmasını umuyorum.
A ve B sınıfı iş güvenliği uzmanı sayısı 10 bini bulacak. Herkesi İSG mevzuatına sahip çıkmaya ve mevzuata uygun davranmaya davet ediyorum.
Devlet görevinin birinci adımını mevzuatı tamamlayarak atıyor, sıra ikinci adımda.
Denetleme olmazsa, mevzuat bir işe yaramaz.
Mesut TORAMAN
A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı
İSGDEM ve OSGBMED
Yönetim Kurulu Başkanı